3. ไฟขั้นรุนแรง หมายถึง เมื่อไฟเกิดตั้งแต่เวลา 8 เป็นต้นไป ทำให้เกิดความร้อนตั้งแต่ 1,000 องศาเซนเซียส ขึ้นไป
อัคคีภัย คือ ภยันตรายที่เกิดจากไฟจนเกินการควบคุมสร้างความเสียหายให้กับชีวิตและทรัพย์สินทั้งของประชาชน ทางราชการ รวมทั้งสภาพแวดล้อม
องค์ประกอบของอัคคีภัย
มีด้วยกัน 4 อย่าง คือ
1. เชื้อเพลิง หมายถึง สารใดๆ ที่สามารถจุดติดเป็นไฟได้ มีด้วยกันอยู่ 3 สถานะ แต่เชื้อเพลิงที่มีสถานะเป็นของแข็งและของเหลวต้องได้รับความร้อนถึงจุด จุดหนึ่งซึ่งเรียกว่า จุดวาปไฟหรือจุดคลายไอ ซึ่งหมายถึงเชื้อเพลิงอยู่ในสถานะเป็นไอหรือเป็นก๊าซนั้นเองและพร้อมที่จุดติดเป็นไฟ
2. ออกซิเจน หมายถึง ที่อยู่ในบรรยากาศมีอยู่ 21 % แต่ออกซิเจนที่ใช้ในการจุดติดของไฟต้องมีอยู่ในบรรยากาศ ไม่ต่ำกว่า 16% จึงจะทำให้เกิดการจุดติดขึ้นได้
3. ความร้อน หมายถึง ความร้อนที่ไปยกอุณหภูมิจาก จุดวาปไฟ ให้ถึง จุดติดไฟ
4. ปฏิกิริยาลูกโซ่ หมายถึง การติดต่อลุกลาม ต่อเนื่องไปเรื่อยๆ โดยไม่มีจุดสิ้นสุด มีลักษณะเหมือนลูกโซ่
การเกิดเพลิงไหม้ จะแบ่งส่วนออกเป็น 3 ระดับ
1. ระดับ A คือ ระดับล่างสุดจะมีกลุ่มควันน้อยและพอมีออกซิเจน สำหรับหายใจ มีอุณหภูมิตั้งแต่ 0-400 องศาเซนเซียส
2. ระดับ B คือ ระดับกลางห้องจะมีกลุ่มควันหนาแน่นขึ้น และมีออกซิเจนน้อยมาก ไม่สามารถหายใจได้ มีอุณหภูมิตั้งแต่ 400-800 องศาเซนเซียส
3. ระดับ C คือ ระดับบนสุดของห้องมีกลุ่มควันหนาแน่นมาก ไม่มีออกซิเจนสำหรับหายใจ มีอุณหภูมิตั้งแต่ 800 องศาเซนเซียสขึ้นไป
ขณะเกิดเพลิงไหม้ จะเกิดสิ่งต่อไปนี้
1. ความมืด ซึ่งเกิดจากกลุ่มควัน และจากเปลวไฟ ที่ทำให้เกิดการปิดกั้นสายตา ไม่สามารถมองทะลุผ่านไปได้
2. ความร้อน ซึ่งเกิดจากอุณหภูมิที่แฝง ที่อยู่ในกลุ่มควันหรือในเชื้อเพลิง ซึ่งเกิดการคายไอ และพร้อมที่จะจุดติดไฟ
3. ไอและควัน ซึ่งเกิดจาการคายไอของเชื้อเพลิง ควันบางอย่างจัดเป็นควันพิษและเกิดภาวะการขาดออกซิเจนในขณะนั้น
4. เวลา ซึ่งในที่นี้หมายถึงเวลาที่ใช้ในการหนีไฟ จะทำการดับเพลิง หรือหนีไฟมีโอกาสเพียง 2 นาที
ประเภทของไฟ
แบ่งออกเป็น 4 ประเภท ตามมาตราฐาน NFPA
1.ไฟประเภท A คือ ไฟที่เกิดจากการเผาไหม้เชื้อเพลิง ชนิดธรรมดา เช่น กระดาษ ผ้า หญ้า ฟาง ไม้ หรือ เชื้อเพลิงประเภทใด ๆ ที่สามารถดับด้วยน้ำได้
2. ไฟประเภท B คือ ไฟที่เกิดจาการเผาไหม้เชื้อเพลิง ชนิดของเหลว เช่น น้ำมัน ไขข้น ทินเนอร์ แอลกอฮอล์ เป็นต้น การดับเพลิงทำได้โดยทำให้ออกซิเจนต่ำกว่า 16% ซึ่งเป็นการดับเพลิงที่ดีที่สุด
3. ไฟประเภท C คือ ไฟที่เกิดจากการเผาไหม้ อุปกรณ์ที่มีกระแสไฟฟ้าไหลอยู่ ส่วนใหญ่เกิดจาก 3 ลักษณะคือ การลัดวงจร การต่อเชื่อม การใช้ไฟเกินขนาด วิธีการ
ดับเพลิงทำได้โดยตัดกระแสไฟฟ้าก่อนทำการดับเพลิง
4. ไฟประเภท D คือ ไฟที่เกิดจากการเผาไหม้โลหะ หรือสารเคมีบางชนิด ซึ่งจะมีอุณหภูมิสูงห้ามใช้น้ำทำการดับเพลิงเพราะ จะทำให้เกิดการระเบิด สิ่งที่นิยมใช้ในการดับเพลิง คือ เครื่องดับเพลิงที่มีเครื่องหมายของไฟประเภท D อยู่ หรือ ใช้ทรายที่แห้ง
ทำการดับเพลิง
การติดต่อลุกลาม
สามารถเกิดได้ 4 อย่างคือ
1. การนำความร้อน เมื่อโลหะได้รับความร้อนจากจุดใดจุดหนึ่ง ก็สามารถ
แผ่กระจายความร้อนผ่านเนื้อของโลหะไปยังส่วนอื่นได้ วิธีการนี้ คือการนำความร้อนโดยโลหะ
2. การพาความร้อน เมื่อเกิดความร้อนขึ้นจุดใดความร้อนก็จะหาที่สูงและเคลื่อนตัวไปอากาศเย็นก็จะเข้ามาแทนที่ซึ่งความร้อนนั้นก็จะส่งผ่านให้กับสิ่งต่างๆ ที่เคลื่อนตัวผ่านไป วิธีการนี้ คือ การพาความร้อนโดยอากาศ
3. การส่งรังสีความร้อน เมื่อเกิดเพลิงไหม้ แม้ไม่มีโลหะหรืออากาศ ความร้อนก็สามารถเคลื่อนตัวผ่านสิ่งต่างๆ ไปได้ โดยการแผ่รังสีความร้อน
4. การสัมผัสโดยตรง สะเก็ดลูกไฟลอยไปสัมผัสกับเชื้อเพลิงหรือ เชื้อเพลิงสัมผัสกับเปลวไฟโดยตรง ทำให้เกิดการลุกไหม้ต่อเนื่อง
เครื่องดับเพลิงเคมีขั้นต้น
แบ่งออกเป็น 6 ชนิด
1. ชนิดน้ำธรรมดา บรรจุอยู่ในถังแสตนเลส ไม่ขึ้นสนิม มีแรงดัน 100 ปอนด์ต่อตารางนิ้ว หัวฉีดเรียวเล็ก ใส่น้ำบริสุทธิ์ เช่น น้ำประปาประมาณ 3 /4 ของถังบรรจุ น้ำ ไม่ตกตะกอน ใช้ดับไฟ ประเภท A
2. ชนิดกรด – โซดา บรรจุอยู่ในถังที่ทนการกัดกร่อน ประกอบด้วย กรดกำมะถัน และ โซเดียมไบคาร์บอเนต เมื่อใช้งานทำให้กระเปาะที่บรรจุกรดกำมะถันแตกและลงไปผสมกับโซเดียมไบคาร์บอเนตทำให้เกิดปฏิกิริยาและแรงดันฉีดออกไปดับเพลิง ใช้ดับไฟประเภท A แต่เนื่องจากเป็นอันตรายต่อผิวหนังและร่างกาย จึงหยุดการผลิตไปแล้ว
3. ชนิดเคมีโฟม ประกอบด้วยเนื้อโฟม น้ำ และอากาศ อัดด้วยก๊าซไนโตเจน ดันเอาโฟมและน้ำออกมาผสมกับอากาศภายนอกที่หัวฉีด ทำให้เกิดฟอง และฉีดออกไปดับเพลิงโดยมีแรงดัน 100 ปอนด์ / ตารางนิ้ว ใช้ดับไฟ ประเภท A , B
4. ชนิดน้ำยาเหลวระเหย บรรจุด้วยน้ำยาชนิด ฮาล่อน หรือ คลีนอะเจ้น มีแรงดัน 125 ปอนด์/ตารางนิ้ว อัดด้วยก๊าซไนโตเจน ใช้ดับไฟ ประเภท A , B ,C
5. ชนิดคาร์บอนไดออกไซด์ ภายใต้แรงดัน อัดด้วยแรงดัน 1,000 ปอนด์ / ตารางนิ้ว ถังมีความหนาและน้ำหนักมาก ใช้ดับไฟ ประเภท B , C
6. ชนิดผงเคมีแห้ง บรรจุด้วยผงโซเดียมไบคาร์บอเนต อัดก๊าซไนโตรเจน ด้วยแรงดัน 195 ปอนด์/ตารางนิ้ว ใช้ดับไฟ ประเภท A , B
ทำอย่างไรเมื่อเกิดเพลิงไหม้
1.ตั้งสติไม่ตื่นเต้น จนเกินไปดูให้รู้ว่าเกิดอะไรขึ้นแจ้งให้ผู้อื่นทราบ
2.ตรวจสอบเป็นไฟประเภทใด เพื่อทำการดับเพลิงได้อย่างถูกวิธี
3.เลือกเครื่องดับเพลิงที่เหมาะสมในการดับไฟ และทำการดับเพลิงขั้นต้น
4.ติดต่อ หรือ โทรแจ้งเจ้าหน้าที่ดับเพลิงเข้าสนับสนุนการดับเพลิง
5.ออกจากที่เกิดเหตุ และไม่กลับเข้าไปอีก
หลักแห่งความปลอดภัย
1.จัดความเป็นระเบียบเรียบร้อย
2.การตรวจตราพร้อมซ่อมบำรุง
3.ปฏิบัติตามหลักเกณฑ์
4.ให้ความร่วมมือ